H ανδρική υπογονιμότητα μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες όπως είναι οι ορμονικές ανισορροπίες (πχ υποθυροειδισμός, αυξημένη προλακτίνη, χαμηλή παραγωγή των ορμονών FSH και LH), ανατομικά προβλήματα (πχ κιρσοκήλη), φλεγμονές, λοιμώξεις καθώς και ψυχολογικά αίτια (πχ έντονο στρες, χαμηλή αυτοεκτίμηση). Τα πιο συνηθισμένα αίτια είναι ο χαμηλός αριθμός σπερματοζωαρίων (ολιγοζωοσπερμία) και τυχόν αλλοιώσεις που έχει υποστεί το σπέρμα στη μορφή ή δομή του και στην κινητικότητά του.
Σημαντικοί παράγοντες που δρουν αρνητικά στην ποιότητα του σπέρματος είναι οι παρακάτω:
- Η παχυσαρκία: Μελέτες έχουν δείξει ότι ο υψηλός ΔΜΣ ανδρών (32-43 kg/m2) σχετίζεται θετικά με υπογονιμότητα.
- H κακή διατροφή που μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία και σε έλλειψη βιταμινών (φυλλικό οξύ,βιταμίνη C) και μικροθρεπτικών συστατικών (σελήνιο, ψευδάργυρος).
- Η αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος, η οποία όπως προκύπτει από μελέτες έχει συσχετιστεί με μειωμένη παραγωγή φυσιολογικών μορφολογικά σπερματοζωαρίων.
- Η υψηλή πρόσληψη ισοφλαβόνων σόγιας (glycitein) και η αυξημένη κατανάλωση σόγιας επιδρά αρνητικά στη γονιμότητα, κυρίως όταν συνυπάρχει παχυσαρκία στον άνδρα.
- Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
- Η υπερβολικά έντονη άσκηση, η οποία σχετίζεται με μείωση της τεστοστερόνης.
- Η έκθεση του σώματος σε ακτινοβολία και σε τοξικές περιβαλλοντικές ουσίες (μόλυβδος,βενζόλιο, υδράργυρος).
- Η κατανάλωση καπνού και μαριχουάνας.